Projekt literacki to bardzo szerokie pojęcie, łączące w sobie zarówno krótkie i proste działania np. na lekcji, jak i długoterminowe i złożone projekty, zbudowane wokół motywu literackiego, pisarza czy ważnej dla klasy książki. Ich wspólnym mianownikiem jest cel – nauczenie dzieci i młodzieży aktywnych metod czytania, krytycznego myślenia oraz samodzielności w lekturze i analizie tekstu.
Bez względu na to czy planujemy długi, angażujący wiele osób projekt, czy stosujemy krótkie miniprojekty na lekcji, pamiętajmy o zachowaniu elementów pracy metodą projektu – podziału na grupy, samodzielności uczniowskiej w planowaniu (przy wspólnym z nauczycielem lub nauczycielką określeniu celu), odpowiedniego czasu na działanie, prezentację i podsumowanie. Pozwoli nam to wspierać kompetencje kluczowe uczniów i uczennic, zaangażuje ich w pracę i da nam pewność, że zamierzony przez nas cel edukacyjny będzie osiągnięty.
Przykłady projektów literackich
Baza z pomysłami na większe i mniejsze projekty jest niewyczerpywalna, a na blogach i grupach nauczycielskich można znaleźć wiele doskonałych pomysłów. Tu prezentujemy kilka popularnych rozwiązań, po które warto sięgnąć. Opisane przykłady odnoszą się do samego działania grupy, ale powinny być poprzedzone planowaniem z grupą lub klasą i dopełnione podsumowaniem i choćby krótką ewaluacją.
Zebranie informacji o utworze
Tworzenie metryczek utworów nie musi być nudne. Jeśli zależy nam tylko na podstawowych elementach, wystarczą takie zadania, jak „literackie pranie” czy plakaty. „Literackie pranie” to zestaw wyciętych z papieru koszulek, na których grupy lub pary umieszczają najważniejsze informacje z niewielką ilustracją. Każda grupa opracowuje jedną koszulkę, tak, by informacja na niej była czytelna. Każda z grup wiesza swoją koszulkę na sznurze od bielizny, dzięki czemu wszystkie wiadomości są widoczne i łatwo przyswajalne. Grupy mogą też opracowywać lapbooki, do których będą w trakcie omawiania dodawać kolejne elementy lub zaprojektować grę planszową – przewodniczkę po utworze, co sprawdza się również w przypadku omawiania wydarzeń i zapamiętywania chronologii.
Charakterystyka bohatera
Najprostsza, by zapamiętać kto kim był w utworze, nie wymaga dużych nakładów pracy, można ją zwizualizować za pomocą narzędzi internetowych takich jak aplikacje imitujące media społecznościowe (np. konto na FB lub Instagramie Jacka Soplicy) – prawidłowo wykonane zadanie wymaga nie tylko przypomnienia sobie jak dana osoba wyglądała, ale też jakie ma cechy charakteru, czym się zajmowała, co było dla niej ważne. W ten sposób można klasę przygotować do późniejszego pisania akapitu czy dwóch o bohaterze literackim. Z kolei, podsumowując omawianie książki, można wydać przyjęcie – „uczta literacka” to pomysł na spotkanie przy jednym stole bohaterów literackich (jednej lub wielu książek) – uczniowie i uczennice wchodzą w role poszczególnych bohaterek i bohaterów i odgrywają je podczas całego przyjęcia. W wersji, gdy mamy więcej czasu na przygotowanie, sami przynoszą posiłki, które są opisane w książce lub mogłyby się znaleźć na stołach bohaterów. Przyjęcie poprzedza, oczywiście, opracowanie jak dana postać powinna się zachowywać – np. wszystkie osoby odgrywające rolę Telimeny pracują w jednej grupie, by przygotować się do roli.
Charakterystyka miejsca
Dobrze sprawdzają się dioramy, np. w pudełkach po butach lub pizzy, wszelkiego rodzaju makiety, także duże, robione wspólnie na połączonych stołach. Mogą to być „wariacje na temat”, ale też można zacząć od dyskusji, co powinno się znaleźć na takiej makiecie (pokoju, domu lub całej miejscowości). Na wielkich płachtach papieru można tworzyć mapy, zaznaczać ważne miejsca lub sprawdzać jaką trasą poruszali się bohaterowie, czy odległości na mapie mają odzwierciedlenie w utworze itd. Dioramy i makiety pozwalają za pomocą przedmiotów i kolorów budować nastrój, odpowiadający nastrojowi książki i dają wyobrażenie o życiu bohaterów.
Pogłębianie kontekstu
Projekty literackie aktywizujące uczniów i uczennice, wcale nie muszą być nieustannym festiwalem fajerwerków. Rzetelna praca nad wybranym tematem może być równie dobrym projektem, jak te oparte na umiejętnościach plastycznych i zabawie. Dobrym rozwiązaniem może być przygotowanie zawczasu przewodnika po lekturze, niewielkiego zeszytu ćwiczeń, w którym pojawią się pytania pogłębiające – dlaczego Sam mówił do Frodo „mój panie”, choć byli dobrymi przyjaciółmi? Dlaczego rodzeństwo Pevensie znalazło się w domu profesora? – każde pytanie, które pozwala odnieść się do kontekstu historycznego, kultury i sztuki kraju bohatera, sprawia, że możemy lepiej zrozumieć bohaterów.
Praca z emocjami
Projekty literackie pozwalają uczniom i uczennicom wyrazić i nazwać swoje emocje. Od form abstrakcyjnych np. ilustrowania emocji za pomocą lego, po działania, dzięki którym można wyrazić emocje wprost. Tworzenie map emocji w przestrzeni klasy otwiera przestrzeń do dyskusji i pokazuje, że każdy może czuć coś innego. Sama scena oskarżenia Ani Shirley o kradzież broszki, może być pretekstem do długiej dyskusji, a włożenie tego w ramy projektu literackiego sprawia, że można mówić o ważnych i trudnym emocjach z bezpiecznym dystansem.
Projekty czytelnicze
Projekty zaplanowane tak, by grupy zachęcały innych do zapoznania się z jakąś książką, do czytania w ogóle lub do takiego zaaranżowania szkoły, by stała się bardziej przyjazna dla młodych czytelników i czytelników.
Używamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.Polityka prywatności
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. These cookies ensure basic functionalities and security features of the website, anonymously.
Cookie
Duration
Description
cookielawinfo-checkbox-analytics
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Analytics".
cookielawinfo-checkbox-functional
11 months
The cookie is set by GDPR cookie consent to record the user consent for the cookies in the category "Functional".
cookielawinfo-checkbox-necessary
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookies is used to store the user consent for the cookies in the category "Necessary".
cookielawinfo-checkbox-others
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Other.
cookielawinfo-checkbox-performance
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Performance".
viewed_cookie_policy
11 months
The cookie is set by the GDPR Cookie Consent plugin and is used to store whether or not user has consented to the use of cookies. It does not store any personal data.
Functional cookies help to perform certain functionalities like sharing the content of the website on social media platforms, collect feedbacks, and other third-party features.
Performance cookies are used to understand and analyze the key performance indexes of the website which helps in delivering a better user experience for the visitors.
Analytical cookies are used to understand how visitors interact with the website. These cookies help provide information on metrics the number of visitors, bounce rate, traffic source, etc.
Advertisement cookies are used to provide visitors with relevant ads and marketing campaigns. These cookies track visitors across websites and collect information to provide customized ads.