Praca z przedmiotem
Praca z przedmiotem nie należy do codzienności lekcji historii w szkole. Wymaga większego wysiłku niż analiza źródeł tekstowych i ikonograficznych, często wiąże się z wyprawą do muzeum. Zachęcamy jednak, by sięgać do niej częściej – jako alternatywy do poznawania historii, zwłaszcza lokalnej, oraz metody rozwoju różnorodnych kompetencji uczniów i uczennic.
Proces analizy obiektu materialnego rozwija spostrzegawczość, umiejętności analityczne, dedukcji, łączenia informacji z różnych dziedzin i odnoszenia ich do codziennego doświadczenia. Ważne, aby przedmiot stał się punktem wyjścia do poznawania danego zagadnienia historycznego. A zatem nie powinien pojawić się w procesie edukacyjnym jako ilustracja do poprowadzanej narracji, ale coś, co tę narrację uruchamia.
Jak pracować z przedmiotem na lekcjach?
Edukację przez obiekt najlepiej rozpocząć od pokazania go na żywo – dotknięcie, obejrzenie z różnych perspektyw. Podczas poznawania historii najnowszej uczniowie i nauczyciele mogą posiłkować się rzeczami z własnych domów. W innych przypadkach warto zabrać grupę do muzeum, co pomoże uczynić kontakt z artefaktem doświadczeniem bardziej ekscytującym i bezpośrednim.
Wstępna analiza przedmiotu bazuje na obserwacjach, wyobraźni i posiadanej wiedzy Można zacząć od prostego zgadywania, aby później zweryfikować pomysły na podstawie dostępnych informacji.
Materiał edukacyjny
Karta obiektu. Praca na wystawie
To proste narzędzie pozwala na wstępną analizę każdego przedmiotu. Zostało przygotowane z myślą o wizycie klasy w muzeum i pracy w grupach nad różnymi obiektami.
Następnie proces można przeprowadzić poprzez:
- analizę porównawczą przedmiotu z jej wcześniejszym i/lub późniejszym odpowiednikiem,
- zestawienie z innymi przedmiotami z danego okresu,
- weryfikację hipotez na podstawie materiałów naukowych.
W efekcie powstaje biografia rzeczy. Zależnie od potrzeb może przybrać postać tekstu, planszy, prezentacji, portfolio. Najlepiej jeśli biografia ujmuje przedmiot w sposób dynamiczny. Opisuje go jako element zmieniającej się rzeczywistości, który wpływa na swoich użytkowników lub otoczenie.
Praca z obiektem dobrze sprawdza się jako element projektu uczniowskiego. W programie “Historionauci” uczniowie i uczennice przygotowywali artykuły o obiektach ze swoich lokalnych muzeów. Zostały one opublikowane na portalu HISTORIA: POSZUKAJ, prowadzonym przez Narodowym Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, który współorganizował program.
Zachęcamy też do sięgnięcia po scenariusze konkretnych lekcji, opartych na metodzie pracy z obiektem.
Szczególnie polecamy
Każdy przedmiot opowiada jakąś historię
Scenariusz ukazuje, jak analiza przedmiotów codziennego użytku staje się wstępem do poznawania historii.
Fotografia jako dokument: Wyprowadzenie ludności żydowskiej z getta warszawskiego w 1943 roku
Poprzez analizę fotografii uczniowie i uczennice dowiadują się sytuacji ludności żydowskiej w Polsce przed i w czasie II wojny światowej.
